Wetenschapscommunicatie krijgt een boost dankzij FWO-initiatief
Als wetenschapper streven naar maatschappelijke impact? Dan is het essentieel om je onderzoek niet alleen te delen met vakgenoten, maar ook actief te verspreiden onder de bredere bevolking. Om dit te stimuleren, zet het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek - Vlaanderen (FWO) sterker in op wetenschapscommunicatie. Zo zal het FWO-onderzoekers vragen hun afgeronde onderzoek te vertalen naar een begrijpelijk Nederlandstalig populairwetenschappelijk artikel. SciMingo en de Taalunie zullen onderzoekers hierbij ondersteunen met een schrijfcoaching.
Het succesverhaal van dr. Sofie Claerhout (KU Leuven) illustreert de kracht van wetenschapscommunicatie. In 2019 werd haar baanbrekende DNA-verwantschapsonderzoek bekroond op het wereldcongres voor forensische genetica in Praag. Toch raakte haar missie pas echt in een stroomversnelling toen ze haar werk buiten de universiteitsmuren begon te delen.
“Mijn CSY-onderzoek lost wereldwijd vastgelopen moordzaken op, maar in eigen land zit ik muurvast door de verouderde DNA-wet. Meer dan acht jaar pleit ik voor de broodnodige modernisering van onze wetgeving. Dankzij heldere wetenschapscommunicatie en een flinke dosis moed, bereikte mijn smeekbede uiteindelijk minister van Justitie Van Quickenborne. Hij doopt ons wetsvoorstel tot de ‘wet Claerhout’ en beloofde ermee aan de slag te gaan.”
"Bij mijn FWO aanvraag kreeg ik de vraag 'Hoe ga je aan wetenschapscommunicatie doen?' Dat zette me aan het denken. Zo kwam ik op het idee om een website te maken om mensen meer te vertellen over forensisch DNA-onderzoek."
Wetenschap is voor de wereld
“Wetenschap is er niet voor wetenschappers, maar voor de wereld”, zo stelde voormalig VUB-rector Caroline Pauwels. Dit idee stimuleert onderzoekers om hun bevindingen en inzichten niet uitsluitend in Engelstalige vakbladen te publiceren, maar ze ook in begrijpelijk Nederlands te delen met een breder publiek.
Nederlands als wetenschapstaal
Vlaams Minister voor Wetenschapsbeleid Jo Brouns deelt deze visie. “Vlaanderen staat aan de top in Europa wat betreft onderzoek en innovatie. We willen die kennis en expertise ook tot in de huiskamer van de Vlamingen krijgen. Zo kunnen we jongeren inspireren en enthousiasmeren om ook voor STEM-oprichtingen te kiezen. De oplossingen van morgen komen immers van hen. Daarom is het goed dat we ook voldoende aandacht hebben voor Nederlands als wetenschapstaal. Zodat we in een duidelijke en heldere taal het onderzoek kunnen communiceren, zodat de Vlaming dat ook begrijpt.”
Evenement en schrijfcoaching
Het FWO neemt nu concrete stappen om dit te realiseren. Vanaf eind oktober worden FWO-onderzoeker gevraagd om de belangrijkste bevindingen van hun afgeronde onderzoek in een beknopt Nederlandstalig populairwetenschappelijk artikel te gieten.
Om dit te lanceren, organiseerde het FWO, in samenwerking met SciMingo en de Taalunie, een evenement tijdens de Week van het Nederlands. Onder de noemer “Breng wetenschap tot leven met het Nederlands” vond op donderdag 5 oktober een panelgesprek plaats in Brussel, waarin dr. Sofie Claerhout, en FWO-voorzitter prof. dr. Willy Verstraete het belang van Nederlandstalige wetenschapscommunicatie bespraken. Daarnaast gaf Eos-redactrice Ilse Boeren wetenschappers in een inspiratiesessie ook de nodige tips en trucs voor het schrijven van een populairwetenschappelijk artikel over hun onderzoek.
''Tot hiertoe zaten onderzoekers die aan wetenschapscommunicatie deden als het ware in een vacuüm. Wetenschapscommunicatie werd nog te weinig gehonoreerd. Maar het beleid en instanties zoals het FWO maar ook de Vlaamse universiteiten zetten hier steeds meer op in.''
De komende maanden volgt een tour langs de vijf Vlaamse universiteiten, waarin SciMingo, in functie van de SciComm Academy en in samenwerking met Eos Wetenschap en de Taalunie, schrijfopleidingen zal organiseren om FWO-onderzoekers te helpen hun onderzoek toegankelijk te maken voor een breed publiek.
